ใบไม้ผลิบนดวงจันทร์

[yot111 510]

หวัดดีตอนบ่ายคับคุณginger ตู้เย็น ดอกเหมย เพื่อน

 

 

ผลกระทบของเขื่อนต่อคุณภาพชีวิต

 

มนุษย์ได้มีความคิดที่จะเก็บกักน้ำโดยใช้หินและดินเป็นกำแพงกั้นน้ำตั้งแต่สมัยโบราณ

เมื่อนักประวัติศาสตร์ได้พบว่า เมื่อประมาณ ๔,๕๐๐ ปีก่อนนี้ คนชาวอียิปต์ได้รู้จักสร้างเขื่อนกั้นทางเดินของแม่น้ำ Wadi Gerraive ด้วยกำแพงอิฐที่หนา ๙๐ เมตร และยาว ๑๒๕ เมตร และในอีก ๑,๐๐๐ ปีต่อมา วิศวกรชาวอียิปต์ก็ได้รู้จักสร้างทะเลสาบเทียมชื่อ Homs ซึ่งมีพื้นที่ ๕๐ ตารางกิโลเมตร ในบริเวณหุบเขา Orantes ในซีเรีย ส่วนชาวโรมันและชาวกรีกก็ได้รู้จักสร้างเขื่อนเช่นกัน ประวัติศาสตร์ได้จารึกว่า จักรพรรดิ Nero แห่งโรม ได้ทรงมีพระราชบัญชาให้วิศวกรชาวโรมันสร้างเขื่อน

เพื่อเนรมิตทะเลสาบถวายพระองค์ให้ทรงพระเกษมสำราญและวิศวกรได้ใช้คอนกรีตชนิดหนึ่งที่เรียกว่า pozzolana ซึ่งคอนกรีตนี้ทำจากดินภูเขาไฟ

จนถึง พ.ศ. ๒๓๖๗ เมื่อ Joseph Aspidin ชาวอังกฤษได้รู้จักทำซีเมนต์ซึ่งมีความแข็งแรงทนทานยิ่งกว่าหินและดินทั่วไป วิศวกรจึงได้หันมานิยมใช้ซีเมนต์ในการสร้างเขื่อนตั้งแต่นั้นมา

เหตุผลหนึ่งที่ทำให้มนุษย์นิยมสร้างเขื่อนก็คือ ความคิดที่ว่าเขื่อนสามารถบันดาลพลังงานไฟฟ้าให้มนุษย์ได้ใช้อย่างไม่รู้จักจบสิ้น เพราะเพียงแต่ปล่อยให้น้ำไหลผ่านเครื่องยนต์ turbine เท่านั้นเอง ทุกคนก็จะมีไฟฟ้าใช้กันได้เรื่อย กระบวนการได้พลังงานมาใช้โดยแทบไม่ต้องลงทุนอะไรเลย และการสร้างไฟฟ้าโดยไม่สร้างมลภาวะ เช่นการปลดปล่อยแก๊สคาร์บอนไดออกไซด์ออกมานี้ ดูเป็นความคิดที่ประเสริฐ นอกจากเหตุผลนี้แล้ว สมาคมท่องเที่ยวก็มักจะมองเห็นว่า ทะเลสาบประดิษฐ์ที่เกิดขึ้นจากการสร้างเขื่อนก็จะเป็นแหล่งท่องเที่ยว และให้ประชาชนที่ทำมาหากินอยู่ในบริเวณนั้นมีน้ำใช้อย่างพอเพียงด้วย

จะอย่างไรก็ตาม การสร้างเขื่อนก็มีโทษบ้างเหมือนกัน ผลกระทบที่ร้ายที่สุดคือ เขื่อนทำให้สภาพแวดล้อมเปลี่ยนแปลง และทำให้ผู้คนจำนวนมากต้องอพยพย้ายที่ทำมาหากิน เมื่อ ๖ ปีก่อนนี้ ธนาคารโลกได้ประมาณว่าเขื่อนขนาดใหญ่ประมาณ ๓,๐๐๐ เขื่อนที่โลกมี ได้ทำให้ผู้คน ๔ ล้านคนต้องอพยพย้ายที่พักอาศัย และคนเหล่านี้มีปัญหาในการปรับตัวในถิ่นที่อยู่ใหม่

แต่ถึงแม้จะมีข้อเสียหลายประการก็ตาม บรรดาประเทศที่กำลังพัฒนาหลายประเทศในโลกก็มีความเชื่อมั่นว่า เขื่อนเป็นวิธีการที่ดีที่สุดในการผลิตกระแสไฟฟ้า การสร้างเขื่อนจะทำให้คนนับหมื่นมีงานทำ และเขื่อนเป็นสัญลักษณ์หนึ่งของความก้าวหน้าทางเทคโนโลยีของชาติตน ส่วนผลกระทบที่จะเกิดต่อสิ่งแวดล้อมและต่อประชากรนั้น รัฐบาลและวิศวกรผู้สร้างเขื่อนมักไม่ได้วิเคราะห์ และเจาะลึกแต่อย่างใด

มาบัดนี้ประชาชนในประเทศต่าง ๆ เริ่มสูญเสียความเชื่อมั่นในความประเสริฐของเขื่อนแล้ว การประท้วงการสร้างมีมากขึ้นและบรรดานักอนุรักษ์ธรรมชาติทั้งหลายได้พากันออกมาคัดค้านมากยิ่งขึ้น

สถิติที่ได้จากการสำรวจพบว่า เขื่อน Kainji ที่แม่น้ำ Niger ในทวีปแอฟริกาได้ทำให้ผลิตภัณฑ์ด้านการเกษตรกรรมลดลง ๑๘% จำนวนปลาในแม่น้ำลดลง ๖๐-๗๐% เพราะน้ำที่เขื่อนยังได้นำเกลือจากใต้แม่น้ำขึ้นมา ทำให้ดินบริเวณสองฝั่งของแม่น้ำทำการเพราะปลูกไม่ได้ และเมื่อพืชที่ขึ้นริมฝั่งแม่น้ำล้มตายปลาซึ่งไม่มีพืชจะบริโภค และต้องอาศัยอยู่ในน้ำที่เค็มผิดปกติต้องลดจำนวนลงแต่ปัญหาที่สำคัญมากกว่านั้นก็คือ การอพยพของชาวบ้านที่ไม่ค่อยมีปากมีเสียงไปอยู่สถานที่ใหม่

เพราะบ้านที่อยู่อาศัยของตนถูกน้ำท่วม นักสังคมศาสตร์มักพบว่า บุคคลเหล่านี้มักมีปัญหาในการปรับตัวให้เข้ากับสถานที่ใหม่ และมีคนเพียงจำนวนน้อยเท่านั้นที่มีคุณภาพชีวิตดีขึ้น

ในวารสาร Science เมื่อ ๔ ปีก่อนนี้ ได้มีรายงานการศึกษาสถานภาพของเขื่อนต่าง ๆ ในประเทศสวีเดน และผลกระทบที่เกิดจากเขื่อนเหล่านั้น C. Nilsson แห่งมหาวิทยาลัย Umea ได้พบว่า บริษัทวิศวกรที่สร้างเขื่อนมักจะชี้แจงว่า สภาพแวดล้อมในบริเวณเขื่อนจะไม่เปลี่ยนแปลงใด ๆ แต่ในความเป็นจริงนั้น การศึกษาเขื่อนที่มีอายุประมาณ ๗๐ ปีของ Nilsson ได้ทำให้เขาพบว่าจำนวนชนิดของพืชในบริเวณเขื่อนได้ลดลง ๑๕% บริเวณที่สามารถเป็นที่อยู่อาศัยของสัตว์ก็ลด และถ้าเขื่อนที่มีขนาดใหญ่มากเพียงใด จำนวนชนิดของสัตว์ที่เคยอาศัยอยู่ในบริเวณนั้นก็ยิ่งมีแนวโน้มจะลดลงมากเพียงนั้น

ในประเทศจีนก็มีการสร้างเขื่อนมากเช่นกัน เมื่อ ๓ ปีก่อนนี้ จีนได้อนุมัติโครงการสร้างเขื่อนกั้นแม่น้ำ Yangtze ซึ่งเป็นแม่น้ำที่ยาวเป็นอันดับสามของโลก โดยมีจุดมุ่งหมายจะทำให้การคมนาคมทางน้ำดีขึ้น และประชากรของจีนมีไฟฟ้าใช้มากขึ้น โครงการราคา ๑.๒ ล้านล้านบาทนี้จะแล้วเสร็จในอีก ๒ ปีนี้ เขื่อน Three Gorges เขื่อนนี้จะสูง ๑๘๕ เมตร ยาว ๑,๖๐๐ เมตร และต้องใช้คนสร้างประมาณ ๑๐,๐๐๐ คน สามารถผลิตกระแสไฟฟ้าได้ ๑๘,๒๐๐ เมกะวัตต์

การดำริสร้างเขื่อน Three Gorges เป็นความคิดที่ได้มีมานานแล้วตั้งแต่สมัยเมาเซตุงเป็นผู้นำจีน เมื่อเมาเซตุงได้รู้ว่าใน พ.ศ. ๒๕๐๒ นั้น คนจีน ๓๐,๐๐๐ คน ได้ถูกน้ำในแม่น้ำแยงซีท่วมตาย จนกระทั่งถึง พ.ศ. ๒๕๓๕ รัฐบาลจีนก็ได้อนุมัติโครงการสร้างเขื่อนแม่น้ำแยงซีอย่างเป็นทางการ ท่ามกลางเสียงคัดค้านจำนวนมากในสภา ซึ่งเป็นเรื่องที่ผิดปกติเพราะรัฐบาลคอมมิวนิสต์จีนไม่ชอบการคัดค้านใด ๆ โดยฝ่ายค้านให้เหตุผลว่า เมือง Chongging ซึ่งเป็นเมืองท่าใหญ่ที่ตั้งอยู่ริมฝั่งแม่น้ำแยงซี จะประสบปัญหาดินตะกอนมาทับถมมากจนทำให้การเดินเรือน้ำลึกสู่เมืองท่าทำไม่ได้ และเมื่อดินตะกอนถูกเขื่อนกั้นมากเข้า ๆ การถมทับของดินตะกอนซึ่งมากถึง ๑๒๐ ล้านตัน/ปี จะทำให้น้ำจากแม่น้ำ Jialing ไม่สามารถไหลรวมกับน้ำในแม่น้ำแยงซีได้อีกต่อไป หนทางเดียวที่จะลดความรุนแรงของปัญหานี้ได้คือ ต้องลดระดับความลึกของน้ำในเขื่อน แต่ถ้าลดปริมาณน้ำลง ๑๐ ล้านลูกบาศก์เมตร ความสามารถในการผลิตไฟฟ้าก็จะลดต่ำลงด้วยถึง ๑๓% และน้ำที่มีน้อย จะทำให้เรือขนาดใหญ่เข้าเทียบท่าที่ Chongging ไม่ได้ นอกจากนี้ การลดระดับน้ำลงจะทำให้พื้นที่ที่จะถูกน้ำท่วมลด ซึ่งจะมีผลทำให้คน ๕ แสนคน ไม่ต้องย้ายถิ่นฐานใหม่ แต่รัฐบาลจีนยังคงยืนยันจะให้ระดับน้ำลึกเท่าเดิม การมีน้ำลึกจะทำให้ธุรกิจเดินเรือของจีนเพิ่มขึ้น ๔ เท่าตัว และค่าโดยสารต่าง ๆ ก็สามารถลดลงได้ถึง ๓๐%

นอกจากนี้ การสร้างเขื่อนจะทำให้จีนสามารถประหยัดถ่านหินได้ถึง ๕๐ ล้านตันต่อปี และลดการปลดปล่อยแก๊สคาร์บอนไดออกไซด์ได้ถึง ๑๐๐ ล้านตันด้วย

ถึงผลกระทบของเขื่อนแยงซีจะมีทั้งด้านบวกและด้านลบ แต่การสร้างเขื่อนก็ยังคงดำเนินต่อไป

ในรายงานที่ World Commission on Dams ของ World Bank ฉบับเดือนพฤศจิกายน ปี ๒๕๔๓ ได้มีการประเมินสถานภาพของเขื่อนต่าง ๆ ในโลกเป็นครั้งแรกว่า ตลอดระยะเวลา ๕๐ ปีที่ผ่านมานี้ ประเทศต่าง ๆ ทั่วโลกได้ทุ่มเทเงินจำนวนมหาศาลเพื่อสร้างเขื่อน โดยเฉพาะในช่วงเวลาเมื่อ ๒๐ ปีก่อนนี้ประเทศต่าง ๆ ได้ใช้เงินมากถึง ๑.๖ แสนล้านบาทต่อปีเพื่อสร้างเขื่อน และการสร้างเขื่อนได้ทำให้คน ๘๐ ล้านคนต้องอพยพที่อยู่อาศัย

แต่ประเด็นที่รายงานกล่าวถึงที่น่าประหลาดใจที่สุดคือ ประเทศต่าง ๆ ที่สร้างเขื่อนมักไม่ได้กระทำคือ การติดตามผลที่เกิดขึ้นจากการสร้าง ซึ่งหมายถึงผลได้และผลเสียของเขื่อนต่าง ๆ

เพราะตัวเลขได้แสดงให้เห็นอย่างชัดเจนว่า ๒๕% ของเขื่อนที่สร้างแล้วให้น้ำได้น้อยกว่า ๕๐% ของเป้าหมาย และ ๑๐% ของเขื่อนที่ตะกอนดินโคลนมากจนทำให้ปริมาตรน้ำมีน้อยกว่าครึ่งของที่ตั้งเป้าไว้ อนึ่งการกักการไหลของตะกอนเหล่านี้ได้ทำให้บริเวณฝั่งของแม่น้ำที่เขื่อนกั้นขาดความอุดมสมบูรณ์ ซึ่งมีผลทำให้การกสิกรรมและเกษตรกรรมมิสามารถให้ผลดี

ส่วนข้อดีของการสร้างเขื่อนก็มีเช่น ทำให้เกิดโรงไฟฟ้าพลังน้ำซึ่งสามารถจ่ายกระแสไฟฟ้าให้โรงงานและบ้านเรือน แต่คนจนก็ไม่อยู่ในฐานะที่จะซื้อความสะดวกสบายลักษณะนี้ ดังนั้น เขาจึงไม่ได้ผลประโยชน์อันใดจากเขื่อนเลย

รายงานยังชี้แจงอีกว่าเขื่อนบางเขื่อนถูกสร้างขึ้นมาเพื่อป้องกันอุทกภัยแต่กลับทำให้อุทกภัยทวีความรุนแรง นอกจากนี้ เขื่อนยังทำให้นก ปลา และสัตว์บางชนิดสูญพันธุ์ และผู้คนนับแสนไร้ที่อยู่อาศัยอีกด้วย นอกจากปัญหาพื้นฐานเหล่านี้แล้ว ปัญหาเรื่องคอร์รัปชั่นในโครงการมูลค่านับล้านล้านบาท ก็เป็นปัญหาใหญ่ในการสร้างเขื่อนในประเทศที่กำลังพัฒนา เพราะ ณ วันนี้ โครงการมูลค่า ๘ แสนล้านบาท ที่จะสร้างเขื่อนแยงซีของจีนกำลังมีปัญหาเรื่องนี้ครับ

ผู้เขียน ศ. ดร.สุทัศน์ ยกส้าน ภาคีสมาชิก ประเภทวิทยาศาสตร์กายภาพ สาขาวิชาฟิสิกส์ สำนักวิทยาศาสตร์

[ginger 11,058]

สวัสดี yot ตู้เย็น ดอกเหมย ขวด ทิพย์ เด็กสยาม juy เพื่อนๆ

http://pantip.com/topic/31024160

 

เที่ยวเชิงอนุรักษ์เดินป่าบันทึกนักเดินทางภาพถ่าย[

เขียนไม่ค่อยเก่ง เรื่องข้อมูลก็ไม่ค่อยถนัดนัก

ให้รูปเล่าเรื่องแล้วกันนะคะ

 

ทั้งหมดถ่ายเมื่อ ๒๑ กันยาย ๒๕๕๖

ทั้งบริเวณ ฝั่งนครสวรรค์ และ ฝั่งกำแพงเพชรค่ะ

 

** เมื่อกี้ตั้งกระทู้ผิดห้อง ไปโผล่ห้องกล้อง Mirrorless เลยต้องมาโพสใหม่ อีกสักครู่จะไปลบที่หห้องเดิมค่ะ**

บริเวณแก่งผานางคอยค่ะ]

ถูกแก้ไข กันยายน 25, 2013 โดย ginger

[ginger 11,058]

ตรงนี้ค่ะ เขาสบกก

ที่จะใช้เป็นแนวสันเขื่อน

[ginger 11,058]

ขึ้นไปดูข้างบนกันค่ะ

[ginger 11,058]

ระหว่างทางเดิน

[ginger 11,058]

ระหว่างทางเดิน

[ginger 11,058]

ข้างล่างนั้นคือ แม่เรวาค่ะ

ตรงนั้นน้ำจะท่วมทั้งหมด หากมีเขื่อน

จุดนี้หละค่ะ ที่บรรดาสัตว์ต่างๆ เสือสิงห์ กระทิง กวาง ฯลฯ

มากินน้ำ เล่นน้ำกัน

Cr พิมปะการัง

[ginger 11,058]

มาดูอีกฝั่งของมออิหืดนะคะ

ข้างล่างนั่นคือ บ้านแม่เลย์ ซึ่งจะถูกเวนคืนเพื่อขุดเอาดินมาใช้ในการสร้างเขื่อน

ในแนวเดียวกันที่เห็นลิบๆไปสุดเขตเขาข้างหน้า คือ บริเวณบ้านเขาชนกัน

ซึ่งมีบ้านเรือนห่างๆ พื้นที่ส่วนใหญ่ คือไร่มันสำปะหลัง ไร่ข้าวโพด

ถ้าจะทำเขื่อนกันจริงๆ ไปทำไปสร้างกันตรงโน้นดีกว่าไหมคะ

จะลำบากมาสร้างกันข้างบนทำไม

[ginger 11,058]

มาดูสิ่งมีชีวิตเล็กๆตามพื้นดินกันบ้างค่ะ

ตอบกลับ

 

[ginger 11,058]

นกยูงงงงงงงง

รูปไม่ค่อยชัดนะคะ อยู่ไกลๆ และก็ค่อนข้างมืดค่ะ

ครอปเอาแล้วก็มาปรับให้สว่าง

Cr พิมปะการัง

[ginger 11,058]

จบการนำเสนอแต่เพียงเท่านี้ค่ะ

ไม่มีอะไรมาก แค่อยากให้เห็น

ขอบคุณที่เข้ามาชมนะคะ

ต้นสักที่บริเเวณเขาสบกกค่ะ ที่เขาว่ามีแต่ต้นเท่าลำแขนเด็ก

จึงต้องไปดูของจริง พบว่า ทั้งลาน มีแต่ต้นประมาณนี้แหละค่ะ

เล็กกว่านี้บ้าง ใหญ่กว่านี้บ้าง ปะปนกันไป

แต่โดยเฉลี่ย คือ ประมาณนี้

Cr พิมปะการัง

http://pantip.com/topic/31024160

ถูกแก้ไข กันยายน 25, 2013 โดย ginger

[juy 97]

 

ครัว พริกหวาน หัวใจแจ๋วๆ

 

ชอบมากเลยค่ะ คุณขิง ขอบคุณค่ะ

[juy 97]

 

 

ไอเดียนี้แจ๋มเลย

[ginger 11,058]

[ginger 11,058]

ดี juy โชคดี สบายใจ ทั้งคุณแม่ คุณลูกนะคะ

 

 

DIY รดต้น ลดโลกร้อน เที่ยวบายใจ

ถูกแก้ไข กันยายน 25, 2013 โดย ginger