การดูแลบ้า​น, ไฟฟ้า และเชื้อรา หลังน้ำท่ว​ม

[GoldGeneration 17]

“น้ำลด ราผุด” และ แนวทางกำจัด เชื้อราภายในบ้านและวัสดุเครื่องเรือนหลังน้ำท่วม

 

 

(เรียบเรียง by Nattawut Boonyuen ใน http://www.vcharkarn.com/vblog/115186

/images/thumbsup.gif

 

 

เอกสารและข้อมูลอ้างอิง

 

@อ้างอิงบางส่วนจาก "A Brief Guide to Mold, Moisture and Your Home" www.epa.gov/mold/pdfs/moldguide.pdf

@อ้างอิงบางส่วนจาก "Mold Removal Guidline for Your Flooded Home", Louisiana State University Agricultural Center

@ข้อมูลบางส่วนจาก ห้องปฏิบัติการราวิทยา หน่วยวิจัยเทคโนโลยีทรัพยากรชีวภาพ ศูนย์พันธุวิศวกรรมและเทคโนโลยีชีวภาพแห่งชาติ

@อ้างอิงบางส่วนจาก http://inspectapedia...khouse/mold.htm

@อ้างอิงบางส่วนจาก www.vcharkarn.com/vcafe/66372

@อ้างอิงบางส่วนจาก www.vcharkarn.com/vblog/114955/1/30

 

 

 

ภายหลังน้ำลดแล้ว บางครั้งเราสามารถเจอเชื้อราในบ้านและอุปกรณ์ต่างๆที่เกี่ยวข้องได้

เช่น เฟอร์นิเจอร์ วอลเปเปอร์ ฝ้า ผนัง หนังสือ เครื่องเรือน เครื่องหนัง เครื่องใช้ไฟฟ้า

ห้องน้ำ เพดานท่อน้ำที่มีการรั่วซึม และอุปกรณ์อื่นๆที่มีการเปียกชื้น

 

วัสดุที่เปียกที่ถูกน้ำท่วมมักจะมีความชื้นสูงและมีอากาศไม่ถ่ายเท

ซึ่งสภาพแวดล้อมดังกล่าวเหมาะต่อการเจริญเติบโตของเชื้อราบางชนิดได้

ซึ่งบางคนอาจมีความไวต่อการเชื้อราดังกล่าว เมื่อหายใจเอาสปอร์ของเชื้อราเข้าไป

อาจจะทำให้เกิดผลเสียต่อระบบทางเดินหายใจได้

โดยเชื้อราอาจก่อให้เกิดปฏิกิริยาแพ้ต่างๆได้

เช่น เกิดอาการคัดจมูก หอบหืด ไอ หายใจไม่ออก เป็นต้น

 

บางคนได้รับสปอร์ของเชื้อราเข้าไปนานๆและปริมาณมาก

ก็อาจทำให้เนื้อเยื่อปอดผิดปกติได้ โดยเฉพาะเด็กเล็ก

ผู้สูงอายุและผู้ป่วยอาจมีความเสี่ยงต่อโรคดังกล่าวมากที่สุด

ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับปัจจัยหลายๆอย่าง เช่น ภูมิต้านทานแต่ละคน

ปริมาณของเชื้อราที่ได้รับสู่ร่างกาย ระยะเวลาที่สัมผัสกับเชื้อรา

ชนิด/สายพันธุ์ของเชื้อรา สภาพแวดล้อมทางกายภาพ

และชีวภาพของแหล่งสะสะสมเชื้อรา เป็นต้น

 

 

 

ภาพประกอบเอื้อเฟื้อจาก http://www.thaigoodview.com/node/48236

ถูกแก้ไข พฤศจิกายน 28, 2011 โดย GoldGeneration

[GoldGeneration 17]

เชื้อราเป็นสิ่งมีชีวิตประเภทจุลินทรีย์ จัดเป็นเซลล์ยูคาริโอต อยู่ในอาณาจักรรา

เชื้อรามีระบบสืบพันธุ์ที่เรียกว่าสปอร์ ในรูปแบบทั้งอาศัยเพศและไม่อาศัยเพศ

ซึ่งมีทั้งชนิดที่ก่อให้เกิดโรค และชนิดที่ไม่ก่อให้เกิดโรค

 

เชื้อราที่พบในบ้านหลังน้ำท่วมส่วนใหญ่มักจะพบบนวัสดุที่เปียกชื้น

และมีปัจจัยสภาพแวดล้อมเอื้ออำนวยต่อการเจริญเติบโต

เช่น เฟอร์นิเจอร์ที่ถูกน้ำท่วมมีองค์ประกอบของไม้และ

น้ำตาลเชิงไม่ซับซ้อนอาจเป็นอาหารอย่างดีของเชื้อรา

ซึ่งนำไปสู่การเสื่อมสภาพและสร้างความเสียหายต่อ เฟอร์นิเจอร์

ยิ่งไปกว่าน้ำถ้าเป็นราที่ก่อให้เกิดโรคนำไปสู่ผลเสียต่อสุขภาพร่างกายได้

 

ภาพประกอบเอื้อเฟื้อจาก http://teerawatsri.multiply.com/journal/item/472

 

 

 

บ้านและเครื่องเรือนที่ถูกน้ำท่วม

อาจสามารถมองเห็นโคโลนีของเชื้อราบนพื้นผิวของวัสดุได้ด้วยตาเปล่า

โคโลนีของเชื้อรามักมีรอยจุด และมีสีต่างๆ เช่นสีดำ (เป็นสีที่พบมากที่สุด)

สีน้ำตาล สีเขียว สีแดง สีเหลือง สีขาว เป็นดวงและมีกลิ่นอับ ๆ

นั่นคือสัญญาณบอกเหตุให้รู้ว่า

เชื้อราได้เข้าโจมตีบ้านและวัสดุที่เปียกในบ้านหลังน้ำท่วมเข้าให้แล้ว

 

 

ภาพประกอบเอื้อเฟื้อจาก http://ldthealthsolutions.com/ldtrxtest/FacilityDesign.aspx

[GoldGeneration 17]

สีโคโลนีของเชื้อราดังกล่าวคือกลุ่มสปอร์ขนาดเล็กจำนวนมาก

ขึ้นอยู่กับสกุลและสายพันธุ์เชื้อรา

 

มีการรายงานการปนเปื้อนของเชื้อราบางสกุลหรือ จีนัสมักพบกับ วัสดุ

เช่น หนังสือ เฟอร์นิเจอร์ที่เปียกชื้น เช่นจีนัส Aspergillus

จีนัส Cladosporium จีนัส Chaetomium จีนัส Trichoderma

จีนัส Stachybotrys และเชื้อราในสกุล Epicoccum

เชื้อราดังกล่าวมักถูกพบอยู่บ่อยครั้ง

 

 

ภาพประกอบเอื้อเฟื้อจาก http://news.mthai.co...ews/138740.html

 

 

ขั้นตอนง่ายๆทำลายเชื้อรา 6 ขั้นตอน

ดัดแปลงจากคู่มือ “A Brief Guide to Mold, Moisture and Your Home”

 

 

www.epa.gov/mold/pdfs/moldguide.pdf

 

 

1. สวมใส่อุปกรณ์ป้องกันร่างกาย

 

โดยเฉพาะคนที่มีความไวต่อสปอร์เชื้อรา ควรสวมหน้ากากป้องกัน

หรือ เครื่องช่วยหายใจที่รับการจัดอันดับ (N - 95 หรือสูงกว่า)

หน้ากากป้องกันบางชนิดอาจมีวาล์วเพื่อให้ง่ายต่อการหายใจ

ควรสวมถุงมือ รองเท้าบู๊ทยาง หมวกคลุมผม เสื้อคลุม และสวมใส่แว่นป้องกันตา

เพื่อป้องกันการสัมผัสทางผิวหนังโดยตรง ในระหว่างการทำความสะอาด

 

ข้อควรระวังการซื้อหน้ากากป้องกัน ต้องเป็นหน้ากากอนามัยชนิด N-95 เท่านั้น

เพราะ หน้ากากฟองน้ำ และ หน้ากากแบบผ้าทั่วไปไม่สามารถป้องกันสปอร์ของเชื้อราได้

 

 

ภาพประกอบเอื้อเฟื้อจาก http://ikarithai.blo...-reactions.html

[GoldGeneration 17]

2. แยกพื้นที่ทำงานและระบายอากาศ

 

โคโลนีของเชื้อราในระหว่างการทำความสะอาดสามารถปล่อยสปอร์จำนวนมากไปในอากาศได้

ควรเปิดประตู หน้าต่าง ม่าน ให้อากาศถ่ายเทในห้อง ให้มีแดดส่องถึง

และไม่ควรใช้ระบบระบายอากาศภายในบ้าน หรือเปิดแอร์ และพัดลม

ในระหว่างการทำความสะอาดป้องกันการฟุ้งกระจายของเชื้อรา

 

หลีกเลี่ยงการใช้น้ำด้วยระบบแรงดันสูงฉีดในการทำความสะอาด

เนื่องจากจะทำให้เชื้อราฟุ้งกระจายได้เช่นกัน

 

 

ภาพประกอบเอื้อเฟื้อจาก http://www.decorreport.com

 

 

3. เปลี่ยนเฟอร์นิเจอร์และอุปกรณ์ต่างๆที่พบเชื้อรา

 

โดยเฉพาะเฟอร์นิเจอร์ที่ทำมาจากวัสดุที่มีลักษณะเป็นรูพรุน

ซึ่งไม่สามารถชำระล้างและทำให้แห้งได้

รวมทั้ง พรม เบาะผ้า ที่นอน ฟูก วอลเปเปอร์ ฝ้าผนัง แผ่นยิปซั่ม

ผลิตภัณฑ์ไม้แผ่นฝ้า ไม้เนื้ออ่อน ผลิตภัณฑ์กระดาษ

หนังสือและเครื่องเรือนที่เป็นวัสดุที่มีลักษณะเป็นรูพรุน

เพื่อลดการแพร่กระจายของสปอร์ราและทำลายแหล่งเพาะเชื้อรา

อุปกรณ์เครื่องใช้ต่างๆเหล่านี้ ควรทิ้งใส่ในถุงพลาสติกและมัดอย่างดี

กันแพร่กระจายของเชื้อราสู่อากาศ

 

อย่างไรก็ตามการเปลี่ยนหรือจะเก็บเฟอร์นิเจอร์ หรือ อุปกรณ์ไว้นั้น

ให้พิจารณาว่าสิ่งของใดก็ตาม ที่ไม่สามารถกำจัดเชื้อราได้หมดหลังจากทำความสะอาด

และไม่มั่นใจที่สามารถทำให้สิ่งของดังกล่าวแห้งได้

ไม่ควรเก็บไว้ อย่าเสียดาย ให้ทิ้งไปให้หมด โดยเฉพาะวัสดุที่มีลักษณะเป็นรูพรุน

 

 

 

ภาพประกอบเอื้อเฟื้อจาก http://www.cartoonst...m_furniture.asp

[GoldGeneration 17]

4. ทำความสะอาดและการทำลายเชื้อรา

 

ทำความสะอาดโดยการขัดล้างให้เร็วที่สุดที่สามารถทำได้ ภายใน 24 ถึง 48 ชั่วโมง

หรือ ภายใน หนึ่ง ถึง สองวัน หลังน้ำท่วมลดลง

 

เครื่องใช้บางประเภทที่ทำมาจากวัสดุที่ไม่มีลักษณะเป็นรูพรุน

เช่น เครื่องแก้ว เครื่องกระเบื้อง เมลามีน พลาสติก

คอนกรีต กระจก กระเบื้องเซรามิก โลหะ และไม้เนื้อแข็ง

(เชื้อราส่วนมากไม่สามารถเจาะไม้เนื้อแข็งได้)

ท่านสามารถทำความสะอาดและทำให้แห้งได้โดยไม่จำเป็นต้องทิ้งของใช้ดังกล่าว

 

ในระหว่างทำความสะอาด อย่าลืมเปิดประตูและหน้าต่าง

เพื่อระบายอากาศตามวิธีที่กล่าวมาแล้วข้อ 2

และสวมถุงมือยางทุกครั้ง

ถ้ามีพื้นที่ด้านนอก ให้ขยับอุปกรณ์ต่างๆหรือเครื่องใช้ ออกมาผึ่งอากาศที่โปร่งโล่ง กลางแจ้ง

หรือที่มีแดดส่องถึง ประมาณ สอง ถึงสามวัน ก็ยิ่งดี

 

 

ส่วนการทำลายเชื้อรา

เริ่มแรกควรล้างด้วยน้ำและสบู่หรือผงซักฟอกเพื่อขจัดสิ่งสกปรกออกก่อน

แล้วตามด้วยการขัดล้างด้วยน้ำยาโซเดียมไฮโปคลอไรด์ (NaOCl)

หรือ ใช้ผลิตภัณฑ์น้ำยาซักผ้าขาว ที่มีส่วนผสมของ โซเดียมไฮโปคลอไรด์ผสมอยู่

 

(หมายเหตุ:การซื้อผลิตภัณฑ์น้ำยาซักผ้าขาวมาใช้

ต้องอ่านข้างฉลากและต้องแน่ใจว่าเป็นยี่ห้อที่มี โซเดียมไฮโปคลอไรด์ 5-6%)

 

ข้อควรระวังการใช้น้ำยาซักผ้าขาว ควรใส่ถุงมือยางทุกครั้งก่อนใช้

และต้องใช้ในที่มีอากาศถ่ายเทสะดวก ควรเปิดประตู หน้าต่าง ให้อากาศถ่ายเทในห้อง

และห้ามสูดดมโดยตรงเป็นอันขาด

 

และที่สำคัญที่สุด

ห้ามผสมน้ำยาซักผ้าขาวที่มีส่วนผสมของโซเดียมไฮโปคลอไรด์ผสมอยู่ กับสารอื่นๆเด็ดขาด

ยกตัวอย่างเช่นห้ามนำน้ำยาซักผ้กขาวผสมกับแอมโมเนียเป็นส่วนประกอบเด็ดขาด

หรือ ห้ามนำน้ำยาซักผ้าขาวผสมกับน้ำยาหรือผลิตภัณฑ์ล้างอื่นๆที่มีสภาพเป็นกรด

เช่น น้ำยาล้างห้องน้ำ น้ำยาล้างโถส้วม เเละน้ำยาเช็ดกระจก เป็นต้น

เพราะจะเกิดก๊าซที่เป็นอันตรายต่อชีวิตได้

 

**หมายเหตุ สามารถหาซื้อผลิตภัณฑ์สำเร็จรูปในการกำจัดเชื้อรา

ซึ่งมีหลายยี่ห้อในการช่วยฆ่าเชื้อรา แต่ต้องแน่ใจว่า

ผลิตภัณฑ์สำเร็จรูปที่จะนำมาใช้ฆ่าเชื้อรา ต้องมี "โซเดียมไฮโปคลอไรด์ผสมอยู่"

ซึ่งสามารถดูข้างฉลากว่ามีสารเคมีดังกล่าว หรือสารเคมีอื่นๆที่เกี่ยวข้องที่สามารถฆ่าเชื้อราได้

สามารถหาซี้อได้ตามท้องตลาด และ ซุปเปอร์มาเกตทั่วไป

 

ข้อควรระวังสุดท้าย

ควรศึกษาคู่มือการใช้ในผลิตสำเร็จรูปอย่างละเอียด

โดยให้ปฏิบัติตามป้ายและคำเตือนในการใช้อย่างระมัดระวัง

[GoldGeneration 17]

@ ถ้าเป็นการการขัดผนังปูนหรือพื้นผิวที่หยาบควรขัดด้วยแปรงชนิดแข็ง

ถ้าไม่สามารถหาซื้อได้ให้ อาจผสมน้ำยาใช้เอง

โดยใช้ผงฟอกขาวที่มีใช้อยู่ตามบ้านและตามท้องตลาดผสมกับน้ำ

โดยมีอัตราส่วน คือ ปริมาณ 1 ถ้วยตวงของผงฟอกขาว ผสมกับน้ำ 1 แกลลอน (ประมาณ 3. 8 ลิตร)

 

 

ภาพประกอบเอื้อเฟื้อจาก http://www.safemoldsolutions.com/basement_mold_removal.php

 

 

@หากพบเชื้อราขึ้นเป็นจุด ๆดวงๆ บน วอลเปเปอร์ และ ผนัง

อาจใช้ เช็ดแอลกอฮอล์ 70 เปอร์เซนต์ เช็ดทำความสะอาด

หรือหากพบว่ามีเชื้อราเป็นจำนวนมาก เกินกว่าจะกำจัดไหว

ก็ควรเปลี่ยนวอลเปเปอร์และ ผนังเสียใหม่ดีกว่า

 

 

ภาพประกอบเอื้อเฟื้อจาก http://www.yourblackmoldguide.com/black-mold-pictures/

 

@หากพบเชื้อราขึ้นบน หนังสือ และ เครื่องเรือนประเภทไม้

อย่าใช้ผ้าชุบน้ำ เช็ด เพราะ น้ำ ทำให้เกิดการสะสมความชื้นอีก

และทำให้เกิดเชื้อรามากขึ้น

 

ในการทำความสะอาดผลิตเครื่องเรือนประเภทไม้

อาจใช้ผ้าชุป แอลกอฮอล์ 70 ปอร์เซนต์ หรือ ฟอร์มาลีนเจือจางเช็ด

และแล้วปล่อยให้แห้งเอง

หากมีเชื้อราขึ้นมากเกินการกำจัด

ก็ควรเปลี่ยนไม้ดีกว่าและทิ้งไปเลย ถึงแม้ว่าได้ทาแลกเกอร์เคลือบผิวก็ตาม

 

 

 

ภาพประกอบเอื้อเฟื้อจาก http://www.moldbacteriaconsulting.com/mold-on-books.html

[GoldGeneration 17]

@หากพบเชื้อราขึ้นบนเครื่องเรือนและอุปกรณ์ประเภทเครื่องหนัง

ให้ใช้น้ำส้มสายชู เช็ดถู หลาย ๆ ครั้ง

เนื่องจากน้ำส้มสายชูมีสภาพเป็นกรดสามารถทำลายเชื้อราได้

 

หลังจากแห้งแล้วเราสามารถเช็ดทำความสะอาดโดยวิธีอื่นๆเพิ่ม

เช่น ใช้น้ำยาทำความสะอาดอีกครั้ง บางกรณีอาจใช้ครีมเช็ดรองเท้ามาเช็ดถูปิดท้าย

 

 

 

ภาพประกอบเอื้อเฟื้อจาก http://www.alibaba.com/buyofferdetail/103369457/Buying_Mold_leather_Furniture.html

 

 

 

@หากพบเชื้อราขึ้นบนเครื่องเรือนและอุปกรณ์ประเภทที่ทำจาก ผ้า

เช่น เสื้อผ้า ปอกหมอน ม่านและเครื่อนนอนต่างๆ

ให้ต้มน้ำร้อนเดือดฆ่าเชื้อรา ทั้งนี้สามารถใช้วิธีอื่นๆร่วมด้วย

เช่น ใช้น้ำยาที่มีส่วนผสมของ โซเดียมไฮโปคลอไรด์แช่ไว้ก่อน

หากมีเชื้อราขึ้นมากเกินกำจัด ก็ควรเปลี่ยนและทิ้งไปเลย

 

 

ภาพประกอบเอื้อเฟื้อจาก http://www.moneypit.com/question-and-answer/cleaning-mold-furniture

 

 

@นอกจากนี้หากพบเชื้อราฝังตัวอย่างแน่นหนาตามเครื่องเรือนประเภทไม้ ผนัง วอลเปเปอร์

ที่ไม่สามารถกำจัดออกได้ โดยการขัดล้าง ทำความสะอาด

โดยเฉพาะการฝังซ่อนตัวภายในชั้นวัสดุแทรกภายใน ซึ่งไม่สามารถมองเห็นด้วยตาเปล่าได้

แนะนำให้เปลี่ยนใหม่ ไม่ควรทาสีกลบทับเพราะไม่สามารถทำลายสปอร์ที่เหลือได้

และอาจเป็นแหล่งสะสมของเชื้อราขึ้นได้ภายหลัง

 

 

ภาพประกอบเอื้อเฟื้อจาก http://www.inspectapedia.com/sickhouse/Green_Mold_Pictures.htm

[GoldGeneration 17]

5. การทำให้แห้ง

 

หลังจากทำความสะอาดและฆ่าเชื้อราในบ้านแล้ว

ให้ใช้พัดลมเป่าในบ้านและอุปกรณ์ต่างๆที่เกี่ยวข้อง

ยิ่งไปกว่านั้นควรเปิดหน้าต่าง เปิดประตู

เพื่อดึงสปอร์ราที่อยู่ในอากาศในบ้านออกไปนอกตัวบ้านหรืออาคารให้มากที่สุด

โดยใช้เวลา ผึ่งลมประมาณ 1 ชัวโมง

หรือ มั่นใจว่า บ้าน และอุปกรณ์ต่างๆที่เกี่ยวข้องแห้งสนิทแล้ว

 

หากบ้านไหนมีเครื่องลดความชื้นก็อาจใช้ร่วมด่วย

บางกรณีอาจเลือกการทำให้แห้งของอุปกรณ์ต่างๆที่มีขนาดเล็ก

สามารถใช้เครื่องเปล่าผมไฟฟ้าซึ่งเป็นความร้อนแห้ง ช่วยทำให้แห้งไวขึ้น

 

 

 

ภาพประกอบเอื้อเฟื้อจาก http://ldthealthsolutions.com/ldtrxtest/FacilityDesign.aspx

[GoldGeneration 17]

6. ตรวจสอบให้แน่ใจอีกครั้ง

 

ภายหลังจากความสะอาดแล้วผ่านไป 2 ถึง 3 วัน แล้ว

ให้ มองหาสังเกตการเจริญเติบโตของเชื้อรา

ซึ่งเชื้อราอาจถูกพบและเจริญเติบโตซ้ำได้

ถ้าวัสดุ เครื่องเรือน ดังกล่าวยังไม่แห้งดีพอ ซึ่งมีความชื้นอยู่

 

ถ้ายังพบเชื้อราอีกให้ทำความสะอาดซ้ำโดยวิธีที่กล่าวด้านบน ข้อ 1-ข้อ 5

โดยเฉพาะบ้านที่ใช้เครื่องปรับอากาศ อาจมีความบกพร่องของเครื่องปรับอากาศ

ในการดึงความชื้นออกจากอากาศภายในห้องได้ไม่ดีเท่าที่ควร

อาจเป็นสาเหตุหนึ่งในการกลับมาของเชื้อราดังกล่าว

ควรเรียกช่างแอร์ทำการแก้ไขโดยด่วน

 

กรณีการตรวจสอบปัจจัยต่างๆโดยละเอียด

ถ้ายังพบเชื้อราอีกอาจจะต้องตรวจสอบระบบการระบายอากาศ ระบบแอร์ทั้งหมด

ระดับความชื้นภายในอาคารด้วย ระดับอุณหภูมิ และสิ่งแวดล้อมทื่เกี่ยวข้อง

รวมทั้งอาจต้องมีการนำเครื่องมือเฉพาะทางมาตรวจสอบเชื้อรา

 

หลังจากการเข้าไปพักอยู่อาศัยแล้ว

หากมีสมาชิกในบ้านคนใดก็ตาม มีอาการเกี่ยวกับระบบทางเดินหายใจ ควรรีบไปพบแพทย์ทันที

 

ภาพประกอบเอื้อเฟื้อจาก http://ldthealthsolutions.com/ldtrxtest/FacilityDesign.aspx

 

 

 

หมายเหตุ การเก็บตัวอย่างเชื้อรามาตรวจสอบอย่างละเอียดในกรณีที่ต้องการระบุว่า

เชื้อราดังกล่าวเป็นตัวทำให้เกิดภูมิแพ้ หรือไม่

เช่น เชื้อราชื่อว่า แอสเปอร์จิลลัส ฟูมิกาตัส (Aspergillus fumigatus)

เป็นเชื้อราที่เป็นสาเหตุของโรคระบบทางเดินหายใจ

สามารถส่งบริการทั้งต่างประเทศและภายในประเทศ

ซึ่งในประเทศไทยการระบุชนิดของเชื้อราและการตรวจเชื้อราทางห้องปฏิบัติการ

โดยดูรูปลักษณะสัณฐานวิทยาและใช้เทคนิคเชิงโมเลกุลมาช่วยจำแนก ส

ามารถติดต่อผู้เชี่ยวชาญด้านราวิทยาโดยตรง

เช่น การบริการการจำแนกเชื้อรา ในมหาวิทยาลัยรัฐบางแห่ง

หรือ สถาบันวิจัยของภาครัฐบางแห่ง

หรือ หน่วยงานในกำกับของกระทรวงของภาครัฐบางแห่ง เป็นต้น

[GoldGeneration 17]

จบ เรื่อง "รา" เพียงเท่านี้ครับ

 

เดี๋ยวจะต่อด้วย เรื่อง "ไฟฟ้า" ครับ

[GoldGeneration 17]

คำแนะนำในการฟื้นฟูระบบและอุปกรณ์ไฟฟ้าหลังน้ำลด

 

 

จัดทำโดย ภาควิชาวิศวกรรมไฟฟ้า คณะวิศวกรรมศาสตร์

จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย

 

http://www.eng.chula.ac.th/?q=node/4058

 

 

 

คำแนะนำในการฟื้นฟูระบบและอุปกรณ์ไฟฟ้าหลังน้ำลด

 

 

ประกอบด้วยหัวข้อต่อไปนี้

 

•1. การตรวจสอบระบบไฟฟ้าก่อนจ่ายไฟกลับเข้าสู่ปกติ

 

•2. การตรวจสอบแก้ไขสวิตช์และปลั๊กไฟจมน้ำ

 

•3. การตรวจสอบอุปกรณ์ไฟฟ้าภายในบ้าน อาคาร

ถูกแก้ไข พฤศจิกายน 28, 2011 โดย GoldGeneration

[GoldGeneration 17]

1. การตรวจสอบระบบไฟฟ้าก่อนจ่ายไฟกลับเข้าสู่ปกติ

 

ในการเข้าไปปฏิบัติการฟื้นฟูตามขั้นตอนที่ 1-4 ต่อไปนี้

ถึงแม้จะตัดไฟฟ้าแล้ว แต่เพื่อความปลอดภัยทางไฟฟ้า

การสวมรองเท้ายางและถุงมือยาง เป็นสิ่งจำเป็นอย่างยิ่ง

โดยเฉพาะกรณีที่พื้นบ้านเป็นพื้นดิน หรือพื้นที่ที่มีความชื้นของพื้นสูง

 

ขั้นตอนที่ 1:

(ในกรณีที่ได้ทำการ OFF เซอร์กิตเบรกเกอร์หลัก

หรือยกสะพานไฟ (คัทเอาท์) ของบ้าน อาคาร หรือโรงงาน ไว้แล้ว ให้ข้ามไปขั้นตอนที่ 2 ได้เลย)

 

ในกรณีที่ เซอร์กิตเบรกเกอร์หลัก หรือสะพานไฟ (คัทเอาท์) ยัง ON ไว้อยู่ตั้งแต่ที่โดนน้ำท่วม มีข้อควรปฏิบัติดังนี้คือ

• ห้ามนําเด็กเข้ามาในบริเวณนั้นโดยเด็ดขาด!
  
• 
  
• เพื่อความปลอดภัย ควรติดต่อการไฟฟ้าให้ส่งเจ้าหน้าที่มาช่วยทำการ OFF เซอร์กิตเบรกเกอร์หลัก
  
• 
  
• หรือยกสะพานไฟ (คัทเอาท์) ของบ้าน อาคาร หรือโรงงาน
  
• 
  
• แต่หากมีความจำเป็นที่ไม่สามารถให้เจ้าหน้าที่การไฟฟ้ามาช่วยเหลือได้
  
• 
  
• และต้องทำการ OFF เซอร์กิตเบรกเกอร์หลัก หรือยกสะพานไฟ (คัทเอาท์)
  
• 
  
• ของบ้าน อาคาร หรือโรงงาน ด้วยตนเอง
  
• 
  
• เวลาเข้าไปปฏิบัติงานในบ้าน อาคาร หรือโรงงาน เพื่อตัดไฟฟ้า
  
• 
  
• มีข้อควรปฏิบัติดังนี้คือ
  
• 1) เวลาเข้าไปปฏิบัติงานควรมีผู้ใหญ่เข้าไปด้วยกันอย่างน้อยอีก 1 คน
  
• เพื่อคอยช่วยเหลือ เฝ้าระวัง กรณีฉุกเฉินจะได้ร้องขอความช่วยเหลือได้ทัน
  
• 2) หากทราบว่าปลั๊กไฟหรืออุปกรณ์ไฟฟ้าที่จมน้ำอยู่ตำแหน่งไหนบ้าง
  
• ไม่ควรเข้าใกล้ในระยะ 2 เมตร เพื่อป้องกันอันตรายจาก "ไฟดูด"
  
• (ดูเพิ่มเติมจากเอกสาร เมื่อเจอน้ำท่วมปฏิบัติอย่างไร "ไฟไม่ดูด")
  
• 3) ควรยืนบนเก้าอี้พลาสติกที่แห้ง และใส่รองเท้ายาง ถุงมือยาง เพื่อป้องกันไฟดูด
  
• ในขณะที่ทำการ OFF เซอร์กิตเบรกเกอร์หลัก หรือยกสะพานไฟ (คัทเอาท์) ของบ้าน อาคาร หรือโรงงาน
  
• 4) หากไม่มีความรู้ความเข้าใจในเรื่องความปลอดภัยทางไฟฟ้าเพียงพอ
  
• อย่าดำเนินการด้วยตนเอง ควรเรียกช่างไฟฟ้าหรือผู้มีความเชี่ยวชาญทางไฟฟ้า มาให้ความช่วยเหลือ
  

หมายเหตุ ในกรณีที่มีบ้านติดกับเพื่อนบ้าน

อาจจำเป็นต้องระวังผลของระบบไฟฟ้าของข้างบ้าน

เช่น ข้างบ้านอาจจะไม่ได้ยกสะพานไฟ ทำให้อาจมีไฟฟ้าในระบบไฟฟ้าของข้างบ้าน

เช่น มอเตอร์ของประตูไฟฟ้าหน้าบ้าน หรือโคมไฟหน้าบ้าน เป็นต้น

ถูกแก้ไข พฤศจิกายน 28, 2011 โดย GoldGeneration

[GoldGeneration 17]

ขั้นตอนที่ 2: กวาดน้ำขังที่พี้นออกให้หมด และรอให้พื้นแห้งอีกสักหนึ่งวันก่อน

 

ขั้นตอนที่ 3: หลังจากพื้นแห้งดีแล้ว

ให้ปลดสายไฟของอุปกรณ์ไฟฟ้าทุกชนิดที่ยังเสียบปลั๊กอยู่ออกให้หมดก่อน

เช่น ตู้เย็น เครื่องซักผ้า เตาไมโครเวฟ พัดลม โทรทัศน์ รวมถึงปลั๊กพ่วงต่างๆ

โดยสวมรองเท้ายางและถุงมือยางในขณะปฏิบัติงาน

ให้สำรวจว่ามีสวิตช์ ปลั๊กไฟ และอุปกรณ์ไฟฟ้าใดจมน้ำอยู่บ้าง

นำมาจัดทำเป็นรายการอุปกรณ์ไฟฟ้าที่จำเป็นจะต้องรื้อถอนเพื่อตรวจสอบสภาพ

 

ขั้นตอนที่ 4: เดินสำรวจด้วยตาเปล่า

เพื่อตรวจสอบว่ามีสายไฟฟ้าชำรุดเสียหายในบริเวณใดหรือไม่

โดยปกติสายไฟฟ้าสามารถจมน้ำอยู่ได้นานระดับหนึ่ง

หากสังเกตพบความเสียหายให้แจ้งช่างไฟฟ้ามาดำเนินการซ่อมแซม

 

ขั้นตอนที่ 5: แจ้งให้เจ้าหน้าที่การไฟฟ้า

(กฟน. MEA Call Center 1130 / กฟภ. PEA Call Center 1129)

หรือวิศวกร ช่วยตรวจสอบระบบไฟฟ้าว่า

ชำรุดเสียหายเนื่องจากฉนวนไฟฟ้าฉีกขาด หรือเสื่อมสภาพหรือไม่

 

โดยปกติ เจ้าหน้าที่หรือวิศวกร จะทำการทดสอบใน 2 เรื่อง คือ

• ตรวจสอบความเป็นฉนวนของระบบไฟฟ้า (สายไฟ, ปลั๊กไฟ ฯลฯ)
  
• ตรวจสอบกระแสรั่วลงดินของอุปกรณ์ไฟฟ้า
  

[GoldGeneration 17]

2. การตรวจสอบแก้ไขสวิตช์และปลั๊กไฟจมน้ำ

• การตรวจสอบแก้ไขต้องกระทำเมื่อระดับน้ำลดต่ำกว่าสวิตช์และปลั๊กไฟแล้วเท่านั้น
  
• OFF เซอร์กิตเบรกเกอร์ หรือยกสะพานไฟ (คัทเอาท์) เพื่อตัดการจ่ายไฟในบริเวณที่จะรื้อถอนสวิตช์ หรือปลั๊กไฟที่จมน้ำ
  

หมายเหตุ ต้องตรวจสอบให้มั่นใจว่าไม่มีไฟที่สายไฟของสวิตช์หรือปลั๊กไฟจริงๆ

โดยใช้อุปกรณ์เช่น ไขควงตรวจไฟ หรือ มิเตอร์วัดไฟ เป็นต้น

และในขณะปฏิบัติงานควรสวมถุงมือยางและรองเท้ายาง

• หากน้ำที่ท่วมสวิตช์และปลั๊กไฟมีความสกปรกสูง
  
• เช่น มีโคลนปนมาก หรือไม่สามารถถอดปลั๊กหรือแผงสวิตช์มาทำความสะอาดได้
  
• ควรซื้อสวิตช์และปลั๊กไฟใหม่มาเปลี่ยน
  
• 
  
• หากน้ำที่ท่วมไม่สกปรกมากและประเมินได้ว่าสามารถทำความสะอาดสวิตช์และปลั๊กไฟได้
  
• 
  
• ® ให้ถอดกล่องสวิตช์และปลั๊กไฟที่จมน้ำ
  
• ออกมาล้างทำความสะอาดด้วยน้ำสะอาด เช็ดและผึ่งไว้ให้แห้ง
  
• อาจเป่าด้วยลมร้อนจากเครื่องเป่าผม ใช้อุณหภูมิระดับปานกลางที่มือคนยังทนได้
  
• 
  
• ® อาจใช้น้ำยาล้างหน้าสัมผัส
  
• (หาซื้อได้ตามร้านขายเครื่องมือช่างไฟฟ้า หรือร้านขายอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์)
  
• ฉีดทำความสะอาดขั้วโลหะบริเวณที่ต้องมีการสัมผัสเพื่อเชื่อมต่อทางไฟฟ้า สำหรับปลั๊กไฟ
  
• อาจเสียบปลั๊กเข้าออก หลายๆ ครั้ง เพื่อขัดหน้าสัมผัสให้สะอาด
  
• ทั้งนี้ ต้องทำในขณะยังไม่จ่ายไฟ
  
• 
  
• จะต้องกำจัดน้ำที่ท่วมขังในท่อร้อยสายไฟและกล่องสวิตช์หรือกล่องปลั๊ก
  
• และเช็ดบริเวณดังกล่าวให้แห้งสนิทดี
  
• ก่อนที่จะนำสวิตช์หรือปลั๊กไฟกลับไปติดตั้งเข้าในตำแหน่งเดิม
  
• 
  
• หลังจากนั้น จึง ON เซอร์กิตเบรกเกอร์ หรือสับสะพานไฟ (คัทเอาท์) ลง
  
• เพื่อจ่ายไฟกลับเข้าสู่ระบบตามปกติ
  
• นอกจากนี้ แนะนำให้ทิ้งไว้สักครึ่งวัน จึงค่อยเสียบปลั๊กอุปกรณ์ไฟฟ้าเพื่อใช้งานตามปกติ
  
• เพราะอาจจะยังมีกระแสไฟฟ้าปริมาณน้อยไหลผ่านปลั๊กหรือสวิตช์ที่ยังคงมีความชื้นหลงเหลืออยู่บ้าง
  
• ความร้อนจากกระแสไฟฟ้าที่อาจไหลได้นี้ จะช่วยทำให้ไอน้ำหรือความชื้นระเหยออกไปด้วย
  

[GoldGeneration 17]

3. การตรวจสอบอุปกรณ์ไฟฟ้าภายในบ้าน อาคาร

 

การตรวจสอบอุปกรณ์เครื่องใช้ไฟฟ้าที่จมน้ำ

หรืออุปกรณ์ที่อาจมีไอน้ำเข้าไปสะสมภายใน

ควรส่งให้ช่างผู้ชำนาญเป็นผู้ตรวจสอบและซ่อมแซมตามขั้นตอนและวิธีการที่เหมาะสม

 

ไม่ควรทำเอง !! โดยเฉพาะ

• อุปกรณ์ที่มีแผงวงจรอิเล็กทรอนิกส์ ประกอบอยู่
  
• เช่น วิทยุ โทรทัศน์ เครื่องเล่น VDO/DVD ตู้เย็น เครื่องซักผ้า เครื่องปรับอากาศ เหล่านี้
  
• ช่างผู้ชำนาญจะต้องตรวจสอบและทำความสะอาดแผงวงจรอิเล็กทรอนิกส์ที่ใช้ควบคุมการทำงานของอุปกรณ์
  
• กรณีที่แผงวงจรอิเล็กทรอนิกส์เสียหาย จำเป็นต้องเปลี่ยนใหม่ อุปกรณ์จึงจะทำงานได้ตามปกติ
  
• 
  
• อุปกรณ์ที่มีมอเตอร์ไฟฟ้า ประกอบอยู่ เช่น พัดลม คอมเพรสเซอร์และคอยล์ร้อนของเครื่องปรับอากาศ
  
• ปั๊มน้ำ เหล่านี้ ช่างผู้ชำนาญจะต้องถอดมอเตอร์มาล้างทำความสะอาดโดยละเอียด
  
• ตามขั้นตอนและวิธีการที่เหมาะสม ทั้งในส่วนของขดลวด ขั้วไฟฟ้า ตลับลูกปืน
  
• แล้วจึงประกอบคืนและตรวจสอบการทำงานอย่างถี่ถ้วนอีกครั้ง
  

ไม่แนะนำให้ถอดรื้ออุปกรณ์ไฟฟ้าที่เคยจมน้ำเหล่านี้มาตรวจสอบ

หรือทดลองจ่ายไฟให้กับอุปกรณ์ด้วยตนเอง!!

หากไม่ใช่ช่างที่มีความรู้และประสบการณ์ในการซ่อมแซมอุปกรณ์ไฟฟ้า

ทั้งนี้ เพื่อความปลอดภัย เพราะอาจมีอันตรายจากไฟฟ้าลัดวงจร (Short-circuit)

ทำให้อุปกรณ์เสียหายอย่างถาวรได้ทันที

หรือกระทั่งทำให้ผู้ทดสอบได้รับอันตรายจากประกายไฟ หรือไฟไหม้

 

หมายเหตุ สำหรับการตรวจสอบอุปกรณ์ไฟฟ้าในโรงงานอุตสาหกรรม

ต้องใช้ช่างหรือวิศวกรผู้เชี่ยวชาญโดยเฉพาะ

ติดต่อขอรับคำแนะนำเพิ่มเติมได้จาก

การไฟฟ้านครหลวง การไฟฟ้าส่วนภูมิภาค หรือที่ภาควิชาวิศวกรรมไฟฟ้า

 

 

 

จัดทำโดย ภาควิชาวิศวกรรมไฟฟ้า คณะวิศวกรรมศาสตร์

จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย

ถูกแก้ไข พฤศจิกายน 28, 2011 โดย GoldGeneration